Του Νικολάου Αθ. Μπλάνη Αντιστράτηγου Αστυνομίας ε.α.
1. Πληροφορηθήκαμε, ότι προωθείται ρύθμιση για τη μείωση των προβλεπομένων διοικητικών προστίμων-ποινών (όχι σε όλες τις περιπτώσεις) του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.). Είδαμε και τις αντιδράσεις, μάλλον αρνητικές. Αυτές εστιάζονται στο γεγονός, ότι η μείωση θα ενθαρρύνει τους οδηγούς στην παραβατικότητα, ενώ αντιθέτως τα μεγάλα πρόστιμα λειτουργούν αποτρεπτικά.
2. Είναι όμως έτσι; Η εμπειρία δείχνει, ότι η ποινή στην προκειμένη περίπτωση δεν λειτουργεί προληπτικά, δεν λειτουργεί δηλαδή ως γενική πρόληψη (όπως άλλωστε συμβαίνει και με την απειλή της θανατικής ποινής). Οι παραβάσεις εξακολουθούν να διαπράττονται και τα τροχαία ατυχήματα να προκαλούνται. Το βασικότερο πρόβλημα, κατά την άποψή μας, είναι η «παιδεία» και η νοοτροπία (κουλτούρα) του Έλληνα οδηγού (πέραν από τους άλλους παράγοντες, δηλ. κατάσταση οδικού δικτύου, συντήρηση-κατάσταση οχημάτων κ.λ.π.). Είναι η έλλειψη αυτοπειθαρχίας, αυτοελέγχου και αυτοσεβασμού.
3. Τα υψηλά πρόστιμα δημιουργούν διάφορα προβλήματα. Θεσμοθετούν καταρχήν μια «δικαιοσύνη» των πλουσίων, είτε άμεσα, αφού όποιος έχει χρήματα μπορεί να διαπράττει παραβάσεις και να πληρώνει, είτε έμμεσα, αφού καλλιεργείται ένα κλίμα προσφυγής στα «μέσα» και τη δημιουργία «παρεμβάσεων» υψηλά ή μη ισταμένων-«γνωριμιών» για την ακύρωση-ανάκληση (σβήσιμο) των κλήσεων.
4. Δημιουργούν όμως πρόβλημα και στην εφαρμογή τους. Ο αστυνομικός που καλείται να εφαρμόσει το νόμο και να επιβάλει την ποινή, έρχεται σε δύσκολη θέση, όταν έχει απέναντί του ένα παραβάτη οικονομικά αδύναμο. Και τι μπορεί να συμβεί στην πράξη; Δεν του βεβαιώνει τη σοβαρή παράβαση με το μεγάλο πρόστιμο, αλλά μια μικρότερη. Με αυτό τον τρόπο γίνεται ένα είδος «συναλλαγής», προκειμένου να αποφευχθούν και οι αντεγκλήσεις και οι συγκρουσιακές καταστάσεις. Και αυτή μπορεί να είναι η ηπιότερη μορφή. Αφού στις περιπτώσεις αυτές των υψηλών προστίμων αυξάνεται και το ενδεχόμενο (κίνδυνος) δημιουργίας και εμφάνισης φαινομένων διαφθοράς και να έχουμε και άλλου είδους συναλλαγές. Σε κάθε περίπτωση δημιουργείται πρόβλημα στην εισπραξιμότητά τους.
5. Τέλος η εξουσία, που αποκτά ένας απλός (χαμηλόβαθμος) αστυνομικός, είναι τεράστια και δυσανάλογη των εγγυήσεων αμεροληψίας και αντικειμενικότητας. Εξουσία που δεν την έχει σήμερα ούτε ο Αξιωματικός-Διοικητής του ούτε ο Δικαστής, μετά την μετατροπή των ποινικών κυρώσεων σε διοικητικές, στη λογική της αποσυμφόρησης των δικαστηρίων.
