Με ομοφωνία στον Αρειο Πάγο κρίθηκαν αντισυνταγματικές και αντίθετες με το κοινοτικό δίκαιο και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) οι διατάξεις του νόμου Στουρνάρα (ν. 4092/2012) που αφορούν τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης που υποχρεούται να καταβάλλει το «Επικουρικό Κεφάλαιο Ασφάλισης Ευθύνης από Ατυχήματα Αυτοκινήτων» σε περιπτώσεις θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων που προκλήθηκαν από άγνωστο ή ανασφάλιστο αυτοκίνητο ή από αυτοκίνητο ασφαλισμένο κατά τον χρόνο του ατυχήματος σε ασφαλιστική εταιρεία της οποίας μεταγενέστερα ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας.
Βέβαια η συγκεκριμένη αντισυνταγματικότητα δεν συγκίνησε τους όψιμους υπερασπιστές του Συντάγματος, ούτε τα ΜΜΕ, που στην περίπτωση του νόμου Παππά αφιέρωναν συνεχή πρωτοσέλιδα.
Αυτή η απόφαση το πολύ πολύ να συγκινήσει τα απροστάτευτα θύματα των τροχαίων! Η «Εφ.Συν.» έχει διεξοδικά αναφερθεί στη συγκεκριμένη αντισυνταγματικότητα με δημοσιεύματα τον Νοέμβριο του 2016.
Οι σχετικές αποφάσεις της Ολομέλειας 4 και 5/2017 είναι ομόφωνες, γεγονός σπάνιο στα δικαστικά χρονικά του Αρείου Πάγου, η δε απόφαση 3/2017 ελήφθη με συντριπτική πλειοψηφία (42 προς 1), καθώς μόνο ένα μέλος μειοψήφησε. Με δυο λόγια, ο Αρειος Πάγος θεωρεί μη σύννομη τη θέσπιση ανώτατου ορίου αποζημίωσης στα θύματα τα 6.000 ευρώ, με συγκεκριμένες αναφορές στις ευρωπαϊκές οδηγίες που ισχύουν και για την Ελλάδα.
Εκτακτη επιδότηση
«Επίσης, τo επιβληθέν ανώτατο όριο των 6.000 ευρώ είναι αντίθετο και προς την αρχή της stricto sensu αναλογικότητας (άρθρο 25 § 1 εδάφ. δ’ του Συντάγματος), διότι η παρέμβαση αυτή του νομοθέτη δεν είναι πρόσφορη για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, ήτοι για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Επικουρικού Κεφαλαίου, αλλά ούτε και αναγκαία για την επίτευξη του σκοπού αυτού, αφού θα μπορούσε να επιτευχθεί το αποτέλεσμα αυτό με ηπιότερο τρόπο, είτε με το να προβλεφθεί μία έκτακτη επιδότησή του από τον κρατικό προϋπολογισμό, είτε με το να υποχρεωθεί αυτό να εξυγιάνει τα οικονομικά του μέσω της αύξησης των εσόδων του και του περιορισμού των λειτουργικών του δαπανών».
Ο Αρειος Πάγος κρίνει ότι ο νόμος Στουρνάρα «με το να περιορίσει δραστικά το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης καταργεί ουσιαστικά την αστική αυτή απαίτηση των δικαιούχων, που γεννήθηκε με τον θάνατο συγγενικού προσώπου σε τροχαίο ατύχημα.
»Κατά συνέπεια, είναι ασυμβίβαστη προς τη διάταξη του άρθρου 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, αφού τείνει σε αδικαιολόγητη αποστέρηση περιουσιακού στοιχείου των ως άνω προσώπων χωρίς να συντρέχουν λόγοι δημόσιας ωφέλειας. Και τέτοιο λόγο δεν συνιστά το ταμειακό απλώς συμφέρον του Επικουρικού Κεφαλαίου».
Υπάρχουν κι άλλα σημεία της απόφασης σχετικά με την αναδρομικότητα κ.λπ., που ενισχύουν περισσότερο την ανάγκη αλλαγής του συγκεκριμένου νόμου. Απομένει τώρα στην εκτελεστική και νομοθετική εξουσία να προχωρήσει (ή όχι) στη συμμόρφωση.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Οι διατάξεις που περιορίζουν τα δικαιώματα των θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων και των οικογενειών τους περιλήφθηκαν σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών επί υπουργίας Γ. Στουρνάρα και ψηφίστηκαν με τον νόμο 4092/12.
■ Ο Αρειος Πάγος ασχολήθηκε για πρώτη φορά με τις διατάξεις αυτές το 2015 και με δύο αποφάσεις του Δ Τμήματός του (το οποίο δικάζει αποκλειστικά υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων) έκρινε τις αποφάσεις αυτές αντισυνταγματικές και αντίθετες με το κοινοτικό δίκαιο και την ΕΣΔΑ. Το θέμα παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια.
■ Οι υποθέσεις συζητήθηκαν στην Ολομέλεια στις 17-11-2016 και πρόσφατα δημοσιεύτηκαν οι αποφάσεις 4 και 5/2017 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.
■ Η εικόνα που έχει σχηματιστεί είναι ότι, παρά τις αποφάσεις του Αρείου Πάγου, το Επικουρικό Κεφάλαιο θα συνεχίσει να ταλαιπωρεί τους παθόντες και να κάνει αναιρέσεις επί των τελεσίδικων αποφάσεων που δικαιώνουν τις οικογένειες των θυμάτων, επιδιώκοντας την καθυστέρηση στην αποζημίωσή τους και ευελπιστώντας ενδεχομένως σε αλλαγή των συσχετισμών στον Αρειο Πάγο με τη νέα δικαστική χρονιά.
■ Η εντύπωση που έχει δοθεί και εξηγεί και τη σθεναρή υπεράσπιση των διατάξεων αυτών από την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος είναι ότι τα οργανωμένα οικονομικά συμφέροντα στην ασφαλιστική αγορά ήθελαν τον νόμο αυτό ως πολιορκητικό κριό για να περιορίσουν δραστικά τα δικαιώματα των θυμάτων στο σύνολό τους (όχι μόνο όταν υπόχρεο σε αποζημίωση είναι το Επικουρικό Κεφάλαιο, αλλά ακόμη και όταν υπόχρεη είναι μία οποιαδήποτε ασφαλιστική εταιρεία).
■ Οι Δικηγορικοί Σύλλογοι εκφράστηκαν ανοιχτά κατά των διατάξεων αυτών, τόσο με παρεμβάσεις στην Οικονομική Επιτροπή της Βουλής όσο και με ανακοινώσεις, συνεντεύξεις Τύπου και επιστημονικά συνέδρια, αλλά ακόμη και με νομικές παρεμβάσεις στη διαδικασία ενώπιον του Αρείου Πάγου υπέρ των θυμάτων.
πηγή
